Koleksiyonlar
İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbaryumu bünyesinde kurulan Türkiye’nin ilk “Ballı Bitkiler Herbaryumu” bal üretimiyle ilgili kurum veya kişilere bilimsel destek sağlamak amacıyla oluşturulmuş özel amaçlı herbaryumlardan biridir.
Bir yıllık arazi çalışmaları sonucunda kayıtlı örnek sayısı 712 olan Ballı Bitkiler Herbaryumu bilimsel olarak tayinli 250 bal bitkisini içermektedir ve bu sayı çalışmalara bağlı olarak her geçen gün artacaktır.
Klasik herbaryumların tüm özelliklerini barındıran ve çalışma prensiplerini benimseyen “Ballı Bitkiler Herbaryumu” odaklandığı konu itibariyle arıların ziyaret ettiği bitkilere ve arıcılık yapılan (arı kolonilerinin yerleştirildiği) alanlardan toplanan bitkilere ev sahipliği yapmaktadır.
Bunun yanı sıra etiket bilgilerinde klasik herbaryumlarda bulunan tüm bilgileri vermekle kalmayıp aynı zamanda bitkinin bal arıları için polen veya nektar kaynağı olması ile ilgili gözlemlerde eklenmektedir.
Araziden toplanan bitki örnekleri herbaryumdaki dolaplara yerleştirilene kadar yaklaşık on işlemden geçmektedir:
img.wp-smiley,
img.emoji {
display: inline !important;
border: none !important;
box-shadow: none !important;
height: 1em !important;
width: 1em !important;
margin: 0 .07em !important;
vertical-align: -0.1em !important;
background: none !important;
padding: 0 !important;
}
.wp-pagenavi{margin-left:auto !important; margin-right:auto; !important}
.wp-pagenavi
{
font-size:12px !important;
}
.vvqbox { display: block; max-width: 100%; visibility: visible !important; margin: 10px auto; } .vvqbox img { max-width: 100%; height: 100%; } .vvqbox object { max-width: 100%; }
Herbarium Normale
Başlık: Herbarium Normale. Herbier des Plantes Nouvelles peu Connues et Rare D'Europe Principalement de France et d'Allemagne Publié par F. Schultz
Kısaltma: Herb. Norm.
20 volüm halinde 1894-1915 yılları arasında yayınlanmıştır. Bu seri, 3001-5600 örnek numaralarını içermektedir.
ISTE'de "Herbarium Normale"
ISTE herbaryumunda 1881-1908 arasında toplanmış 77 familyaya ait 1028 herbaryum örneği bulunmaktadır. Örneklerin %29'u Avusturya, %11'i Almanya, %10'u Fransa ve geri kalanı da diğer ülkelerdendir (İtalya, Rusya, Macaristan, İspanya vd). Bu koleksiyondaki en eski örnek 1881 tarihinde toplanmıştır. Örnek bulunan başlıca familyalar Asteraceae, Poaceae, Papilionaceae, Cyperaceae, Lamiaceae, Scrophulariaceae, Caryophyllaceae vd.
Balıkesir Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bayram Yıldız, 1977-2014 yılları arasında Türkiye’nin farklı bölgelerinden toplanmış olan yaklaşık 1700 herbaryum örneğini ISTE’ye hediye etmiştir. Bunlar arasında Cirsium ekimianum YILDIZ & DİRMENCİ; Cirsium sivasicum YILDIZ, ARABACI & DİRMENCİ; Cirsium peshmenianum YILDIZ, DİRMENCİ & ARABACI; Cirsium handaniae YILDIZ, DİRMENCİ & ARABACI türlerine ait holotip örnekleri de bulunmaktadır.
Herbaryumumuza bu özel koleksiyonu kazandırdığı için kendisine teşekkür ederiz.
img.wp-smiley,
img.emoji {
display: inline !important;
border: none !important;
box-shadow: none !important;
height: 1em !important;
width: 1em !important;
margin: 0 .07em !important;
vertical-align: -0.1em !important;
background: none !important;
padding: 0 !important;
}
.wp-pagenavi{margin-left:auto !important; margin-right:auto; !important}
.wp-pagenavi
{
font-size:12px !important;
}
.vvqbox { display: block; max-width: 100%; visibility: visible !important; margin: 10px auto; } .vvqbox img { max-width: 100%; height: 100%; } .vvqbox object { max-width: 100%; }
.wp-pagenavi{margin-left:auto !important; margin-right:auto; !important}
Etnobotanik nedir?
İnsanoğlunun içgüdülerinin de yardımıyla (örneğin tatlarını güzel bulduklarını yiyerek, hastalıklarında kullanarak) başlattığı ‘bitki-insan ilişkisi’, zamanla çeşitlenmiş ve başlangıçta yalnızca sözlü olarak, yerleşik yaşama geçilmesinden ve yazının keşfinden sonra da metinlerle nesilden nesile aktarılarak bir “botanik kültürü” oluşmuştur. ABD’den John W. Harshberger (1869-1929) tarafından 1895 yılında kullanılan ve Grekçe halk anlamına gelen ‘ethnos‘ ile bitki anlamına gelen ‘botane‘ veya ‘botanikos‘ sözcüklerinden oluşan etnobotanik, bu “botanik kültürünü” inceler.
İnsanın gelişim sürecinin incelenmesinde yarar sağlayan etnobotaniğin temel ilgi alanı günümüz tüketim toplumunun akıl almaz bir hızla erozyona uğrattığı bu zengin birikimi derlemek, yorumlamak ve buradan hareketle yeni bilgilere ulaşmak şeklinde de özetlenebilir. Geçmişten bugüne bitki-insan ilişkisini inceleyen etnobotanik, günümüz sağlık, açlık ve çevre sorunlarına da katkıda bulunur.
Etnobotanik araştırmaların önemi;
- Kaybol
- makta veya hızla değişmekte olan bir toplumun geleneksel botanik kültürünü yazılı hale getirmek,
- Geleneksel kullanımları modern bilimsel yöntemlerle değerlendirmek ve gelecekte kullanılabilecek bitkileri saptamak.
ISTE’de Etnobotanik Araştırmalar
İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Botanik Anabilim Dalında 1993 yılından beri etnobotanik alanında Yüksek Lisans ve Doktor tezleri yapılmaktadır. Bu tezler kapsamında Bartın, Kırklareli, Tekirdağ, Ayvalık (Balıkesir), Karaman, Çatalca (İstanbul), Iğdır, Yalova, Niğde, Kürecik (Malatya), Razgrad (Bulgaristan), Andırın (K. Maraş) ve Marmaris (Muğla) bölgelerinde araştırmalar yapılmış ve farklı bölgelerde araştırmalar yapılmaya devam etmektedir.
Yapılan çalışmanın materyalini oluşturan bitkiler arazi çalışmalarında araştırma bölgesinde bizzat araştırmacı ve bilgi alınan yöre halkı ile beraber arazi gezisinde toplanmaktadır. Kullanılışları ile ilgili bilgiler bizzat yöre halkıyla konuşularak elde edilmektedir. Bitkilerin kullanılışları, yöresel adları, toplandığı yer ve diğer bilgiler, arazi defterine, etnobotanik bilgi formuna ve ses kayıt cihazına kaydedilerek, bitkilerin fotoğrafları çekilmektedir.
Araştırma alanından toplanan bitkileri tayin etmede 11 ciltlik ‘Flora of Turkey and The East Aegean Islands’ adlı eser başta olmak üzere, Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler) ve pek çok farklı flora ve kaynaktan yararlanılmaktadır.
Etnobotanik araştırmaların arazi çalışmaları sırasında toplanan materyallerin (bitki kısımları, bitkilerden yapılan aletler vb.) korunması için etnobotanik koleksiyonlar çok önemlidir çünkü etnobotanik koleksiyonlar bitki çeşitliliği ve kültürel çeşitlilik arasında bir köprü oluşturmakta ve geçmişte, şimdi ve gelecekte bitki kullanımı ile ilgili araştırmalara kaynak sağlamaktadır.
ISTE Etnobotanik Koleksiyonu 2007 yılında Prof. Dr. Neriman Özhatay’ın teşviki ile Araş. Gör. Dr. Yeter Yeşil tarafından başlanmıştır. Koleksiyon özellikle ISTE’de yapılan etnobotanik tezlerden ve Araş. Gör. Dr. Yeter Yeşil’in arazi çalışmaları sırasında topladığı materyallerden oluşmaktadır.
Kolleksiyonda yaklaşık 90 adet materyal bulunmaktadır. Bu materyaller tıbbi, gıda, boya, kozmetik, mutfak, ev dışı kullanım ve oyuncak olmak üzere gruplara ayrılmış ve bu düzende dolaplara yerleştirilmiştir. Dolaplarda aynı zamanda her materyalin adı yapıldığı bitkinin fotoğrafı, latince ve Türkçe adı ve yapıldığı yer ile ilgili bilgiler yer almaktadır.
img.wp-smiley,
img.emoji {
display: inline !important;
border: none !important;
box-shadow: none !important;
height: 1em !important;
width: 1em !important;
margin: 0 .07em !important;
vertical-align: -0.1em !important;
background: none !important;
padding: 0 !important;
}
.wp-pagenavi{margin-left:auto !important; margin-right:auto; !important}
.wp-pagenavi
{
font-size:12px !important;
}
.vvqbox { display: block; max-width: 100%; visibility: visible !important; margin: 10px auto; } .vvqbox img { max-width: 100%; height: 100%; } .vvqbox object { max-width: 100%; }